Vervolging wegens, of door godsdienst?

Er zijn van die uitspraken van de rechtbank die men een paar keer moet lezen wil men de diepere betekenis er van begrijpen. Soms lukt dat, maar soms ook niet. De rechtbank ’s-Gravenhage (AWB 05/31708; LJN: AV7578) deed zo’n uitspraak in een verzoek om een verblijfsvergunning met betrekking tot een Irakees.

De rechtbank overwoog als volgt:

A. “Eiser is een Koerd afkomstig uit B te Irak, alwaar hij werkzaam was als helderziende en als verkoper van brood en koekjes. Het werk als helderziende ligt ten grondslag aan eisers vertrek uit Irak. Eiser vreest te worden gedood door zijn familie of door andere Islamieten omdat hij ten gevolge van zijn werk als helderziende als afvallige van de Islam wordt beschouwd”;

B. “Toen eiser begon met zijn werkzaamheden als helderziende wekte dit allereerst de afkeuring van zijn eigen familie en van de mensen in zijn directe omgeving omdat het voorspellen van de toekomst is voorbehouden aan God. Daarna begonnen ook Islamitische groeperingen, zoals de Jihad en de Islamitische Beweging (IB), eisers werk af te keuren omdat het in strijd was met de Islam”;

C. “Eiser heeft zich daarentegen op het standpunt gesteld dat hij ten gevolge van zijn werkzaamheden als helderziende als afvallige van de Islam en als onrein wordt beschouwd, (…)”;

D. “De rechtbank stelt allereerst vast dat de gestelde problemen samenhangen met de omstandigheid dat eiser ten gevolge van zijn werkzaamheden als helderziende als afvallige van de Islam werd beschouwd, zowel door zijn familieleden als door andere moslims. Aldus zijn de problemen van eiser naar het oordeel van de rechtbank te herleiden tot één van de vervolgingsgronden van het Verdrag, namelijk de vrees voor vervolging wegens godsdienst”.

De rechtbank achtte het beroep gegrond. Het opmerkelijk is dat de Irakees, die vermoedelijk zelf als moslim te boek staat (of stond), vervolgd wordt door de islam. Hierbij is niet direct duidelijk tot welke godsdienst helderzienden dan zouden behoren.

Het Verdrag van Genève van 1951 betreffende de status van vluchtelingen (Trb. 1954, 88) en het bijbehorende Protocol van New York van 1967 (Trb. 1967, 76), is sprake van vluchtelingschap;

in het geval dat de vreemdeling, uit gegronde vrees voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde sociale groep, zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit en de bescherming van dat land niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil inroepen.

In deze zaak lijkt de rechtbank het Verdrag om te draaien, en wel in die zin dat het wordt toegepast als of er zou staan dat vervolging door een godsdienst (lees de islam) een vluchtelingenstatus oplevert. Maar dat zegt het Verdrag helemaal niet. De beste man had, als afvallige, plotseling geen religie meer, dus vervolging wegens godsdienst valt nu juist af.

Maar hoe je het ook bekijkt man's toekomst zou in Irak weinig opbeurend zijn geweest en voor die constatering hoef je geen helderziende te zijn.